Rok: 2011
Praca dyplomowa pod kierunkiem dr inż. arch. Szymona Opani
Autor : Anna Banot
Z inwentaryzacji funkcjonalno – przestrzennej wynika, że obszary tzw. City center zajmują stosunkowo małą powierzchnię centralnej strefy aglomeracji. Największą strefę ścisłego centrum posiadają Katowice i Gliwice, następnie Sosnowiec, Zabrze i Chorzów. Śródmieścia charakteryzują się zwartą tkanką zabudowy, większym poziomem ładu przestrzennego oraz intensyfikacją usług.
Negatywnym zjawiskiem jest obecność obszarów monofunkcyjnych w strefie centralnej. Zauważa się duże nagromadzenie obszarów o niskiej intensywności zabudowy mieszkalnej, co jest nieadekwatne dla centralnej strefy metropolii. Dużą grupę stanowią tereny przemysłowe lub poprzemysłowe związane z przemysłem górniczym i hutniczym. Tereny te wymagają włączenia w strefę centralną, jako obszary o funkcji rekreacyjnej, rozrywkowej, usługowo – mieszkalnej itp.
Krajobraz strefy centralnej jest silnie zróżnicowany, począwszy od centrów miast, poprzez tereny przemysłowe, mieszkalne o dużej oraz średniej intensywności, tereny o charakterze podmiejskim z niską zabudową mieszkalną, aż po obszary o charakterze wiejskim, pozbawione zupełnie zabudowy. Strefa wymaga niezwykle silnej ingerencji, jeśli ma być ona postrzegana, jako centrum metropolii śląskiej. Niezbędne jest scalenie strefy centralnej.
Głównym celem projektu jest wytworzenie unikalnej, stymulującej przestrzeni miejskiej, o szczególnych walorach. Megastruktura ma za zadanie scalić miasta aglomeracji, wytworzyć nowe wspólne centrum. Ma ona niczym tkanka unerwiająca w liściu opleść najsilniejszą strefę, być zarazem jej konstrukcją, systemem komunikacyjnym i przestrzeni publicznych, a wszystko to w zielonej obudowie ogrodów wertykalnych. Tkankę tą, tworzy sieć kanałów wyższego i niższego rzędu.
Budynki mają podpinać się do tej tkanki, niczym komórki, oplatając ją i wypełniając jej „oczka”. Forma i wygląd zabudowy nie jest z góry zdefiniowany. Struktura – stelaż ma zadziałać inspirująco oraz wymusić szukanie nowej jakości, nowych rozwiązań. Struktura ta zapewnia wysoką intensywność zabudowy, zachowując przy tym odczucie istnienia dużych wolnych przestrzeni. Światło penetruje strukturę na wszystkich kondygnacjach.
Kanały są formami transparentnymi, o konstrukcji kratowej, dzięki czemu w znikomym stopniu ograniczają dopływ światła. Komunikacja w całej strukturze opiera się na systemie pochylni, wind i kolei podwieszonej. Kanał główny mieści w sobie główne ciągi komunikacyjne w układzie wertykalnym, łączy on wszystkie poziomy miasta. Kanały niższego rzędu – arterie, ulice tworzą konstrukcję do której podpinana jest zabudowa.
Na przecięciu kanałów znajdują się obudowane strukturą place miejskie. Kanały najniższego rzędu stając się traktami wewnętrznymi w „kwartałach” zabudowy, zupełnie wchłonięte przez nią, przemycają do środka przestrzenie publiczne. Konstrukcja tkanki pokryta jest ogrodami wertykalnymi pozwalając mieszkańcom w każdym miejscu obcować z naturą. Struktura ma charakter multifunkcjonalny, łączący usługi, mieszkania, biura,itp.
W wybranej koncepcji zaakcentowano najsilniejsze punkty aglomeracji. Wytworzono pasmową strefę centralną na bazie trasy kolei i DTŚ. Dzięki takiemu założeniu centrum metropolii będzie miało charakter strefowy, scalający i wzmacniający ośrodki miejskie obecnej aglomeracji. Koncepcja ta równomiernie podnosi rangę ośrodków aglomeracji.
Megastruktura Śląska staje się, nowym centrum metropolii Śląskiej i scala miasta algomeracji w jeden orgaznizm. Megastruktura została nałożona w układzie pasmowym, w którym główna oś łączy najsilniejsze miasta aglomeracji. Szczególnie istotne wydaje się połączenie Katowice – Gliwice ze względu na potencjał tych miast jako węzłów komunikacji międzynarodowej. Wprowadzono dwa kanały główne w miejscu obecnej trasy kolei oraz DTŚ.
Przedstawiono w projekcie dwa etapy rozwoju Megastruktury Śląskiej – etap pierwszy zakłada wzrost struktury pomiędzy kanałami głównymi i wokół nich, drugi zakłada rozwój w kierunku północnym i południowym. Czy człowiek – mieszkaniec, użytkownik pokocha wytworzoną przestrzeń, jak stało się to z budynkiem eksperymentalnym Nagakin w Tokio?
Nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na to pytanie, gdyż nigdy jeszcze w historii nie przeprowadzono takiego eksperymentu na tak dużą skalę. Człowiek ma prawo wyboru przestrzeni w jakiej chce żyć, a naszym zada-niem jest kreowanie różnorodnych światów, aby powiększać spektrum możliwości tych wyborów.